ორსულთა დიეტა და კვების თავისებურებები
დავიწყოთ ცილებით. მათ სხვაგვარად ორგანიზმის საშენ მასალასაც უწოდებენ. ცილა ორსულს (და, შესაბამისად, ნაყოფს) ყველაზე დიდი რაოდენობით მეორე ტრიმესტრში ანუ ნაყოფის აქტიური ზრდის პერიოდში სჭირდება. ორსულობის მე-5 თვიდან მოყოლებული, ქალმა დღეში 100გ-მდე ცილა უნდა მიიღოს.
მართალია, ცილა უამრავ საკვებში მოიპოვება, მაგრამ ჯანმრთელობისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ცილები მაინც ცხოველურ სურსათშია თავმოყრილი. ტყუილად როდი დაარქვეს ამინომჟავებს (სწორედ მათგან შედგება ცილები) შეუცვლელი – ისინი ჩვენსავე ორგანიზმში კი არ წარმოიქმნება, არამედ საკვების მეშვეობით ხვდება იქ, თანაც მხოლოდ და მხოლოდ ცხოველურ პროდუქტებში მოიპოვება.
ამდენად, ორსულის ულუფა 100 გ ცილიდან 60% სასურველია ცხოველური წარმოშობის იყოს. აქედან 30% ხორცი და უცხიმო თევზი უნდა იყოს, 25% – რძის ნაწარმი, ხოლო 5% – კვერცხი. საერთო ჯამში, მენიუ დაახლოებით ასე გამოიყურება: 100-150 გ საქონლის (უმჯობესია ხბოს) ხორცი, 120-200 გ თევზი, 50-100 გ უცხიმო ხაჭო, 50-70 გ ყველი. დანარჩენი 40% ხილსა და ბოსტნეულზე მოდის.
გახდომის მიზნით არამც და არამც არ გირჩევთ მხოლოდ ვეგეტარიანული საკვების მიღებას. გარდა იმისა, რომ ორგანიზმს (ნაყოფს!) შეუცვლელი ამინომჟავები მოაკლდება, ადვილი შესაძლებელია, მეტეორიზმმა შეგაწუხოთ.
მნიშვნელოვანია ცხიმებიც. მათი დღიური მოთხოვნილება ორსულისთვის 80 გ-ია. უპირატესობა მიანიჭეთ მცენარეულ, არარაფინირებულ ცხიმებს.
გაითვალისწინეთ, რომ ცხიმები (განსაკუთრებით – უჯერი) აუცილებელია თავის ტვინისა და თვალის ბადურას ფორმირებისთვის. გარდა ამისა, ცხიმები ხელს უწყობს ზოგიერთი (ე.წ. ცხიმში ხსნადი) ვიტამინის (A-ს, D-სა და E-ს) შეთვისებას.
ნახშირწყლები ენერგიის მთავარი წყაროა, ამიტომ მათზე უარის თქმა არ ღირს. მიიღეთ დღეში 100-150 გ პური. განსაკუთრებით სასარგებლოა ჭვავის პური.
ვიტამინები და მინერალები
რკინა ელემენტია, რომლის დეფიციტსაც განსაკუთრებით უფრთხიან ორსულები. ეს გასაგებიც არის, რადგან მისი ნაკლოვანება ანემიას იწვევს, რაც მეტად უარყოფითად აისახება ნაყოფის სისხლმომარაგებაზე.
რკინას ორგანიზმი ყველაზე უკეთ ხორცპროდუქტებიდან ითვისებს. მართალია, ეს ელემენტი ხილშიც მოიპოვება, მაგრამ მეტად მცირე რაოდენობით შეიწოვება. მაგალითად, 100 გ ხორცისგან ორგანიზმი იმდენ რკინას ითვისებს, რამდენსაც 2 კგ ვაშლისგან.
კალციუმი აუცილებელია ნაყოფის ძვლების შენებისა და სიმტკიცისთვის. მისი დეფიციტი, გარდა ძვლების სიმყიფისა, კარიესს იწვევს.
კალციუმის მთავარი წყარო რძე და რძის ნაწარმია: ხაჭო, ყველი, მაწონი, იოგურტი, კეფირი. თუკი ორსული დღის განმავლობაში 100 გ ყველს, ნახევარ ლიტრ რძეს ან მაწონს მიირთმევს, კალციუმის მოთხოვნილებას შეივსებს.
მინერალური ნივთიერებებიდან აღსანიშნავია ფოსფორი და მაგნიუმიც. ისინი აუცილებელია ნაყოფის ძვლოვანი ჩონჩხის ფორმირებისთვის, ნერვული სისტემის ფუნქციონირებისთვის. ფოსფორით მდიდარია თევზი, სოკო, მწვანე ბარდა, ხიზილალა.
ფოსფორს ორგანიზმი ცხოველური საკვებიდან უკეთ შეითვისებს.
მაგნიუმს უხვად შეიცავს ზღვის კომბოსტო, საზამთრო, ქატო, შვრია, ლობიო, ბარდა, თევზი, კვერცხი. თუკი ორსული რაციონში ჩართავს ერთ კვერცხს, 100 გ უხეშად დაფქულ ხორბლის პურს, შვრიის ფაფას , 100 გ საზამთროს, მაგნიუმის დღიურ მოთხოვნილებას სავსებით დაიკმაყოფილებს.
რაც შეეხება ვიტამინებს, მოარული აზრით, ისინი ბევრია ხილსა და ბოსტნეულში, მაგრამ ყველა არა. B ჯგუფის, D, E და K ვიტამინებს ხილზე მეტად ხორცის ნაწარმში იპოვით.
ამდენად, ორსულის რაციონში აუცილებელია ცხოველური საკვების შეტანა.
ორის მაგივრად? – არავითარ შემთხვევაში!
როგორც ვხედავთ, ორსულისა და მისი პატარას ჯანმრთელობისთვის უაღრესად დიდი მნიშვნელობა აქვს რაციონალურ კვებას. თუმცა ეს როდი ნიშნავს, რომ ფეხმძიმე ქალმა ორის მაგივრად მიირთვას. ჭარბი კვება არამცთუ არ გარგებთ, პირიქით, გავნებთ და ზოგიერთი პათოლოგიის (ტოქსიკოზის, შეშუპების და ა.შ.) ჩამოყალიბებას შეუწყობს ხელს.
ნორმაში ორსულმა 12 კილოგრამამდე უნდა მოიმატოს. თუკი კილოგრამი კილოგრამს ელვის სისწრაფით ემატება, ჯანმრთელობისთვის მავნე პროდუქტები მენიუდან ამოიღეთ.