5 ევროპული კერძი, რომლებიც რუსულ „შუბას“ გვირჩევნია
რუსული სამზარეულო, რომელსაც ჩვენ ვიცნობთ, ძირითადად საბჭოთა კავშირის პერიოდში „გავრცელებულ-დამტკიცებული“ კერძების ერთობლიობაა. სხვათა შორის, მათი ნაწილის ფუძე ევროპულია. მაგალითად, ადრე ვწერდით „ოლივიეს“ ფრანგული წარმოშობის შესახებ. იგივე ფრანგული ძირი აქვს ვინეგრეტის სალათას, რომელიც ჩვენთვის საბჭოთა კავშირთან ასოცირდება, თუმცა დღემდე პოპულარულია.
იცით, რომელია ნამდვილი რუსული კერძები? „შუბა“, „მიმოზა“, „უხა“... რომელიმე მათგანი აღგიძრავთ მადას? თუნდაც აღგიძრათ, რა პრობლემაა, თუმცა ამასთანავე უნდა გვახსოვდეს, რომ საბჭოთა კავშირმა ჩვენი ქვეყნის არაერთი სფეროს განვითარება შეაფერხა, მათ შორის გასტრონომიისა. ამის შესახებ არაერთი მკვლევარი და შეფმზარეული საუბრობს, მაგალითად „სამზარეულოს ომების“ ჟიურის წევრმა, შეფმზარეულმა მიშა ავსაჯანიშვილმა ჩვენთან ინტერვიუში თქვა, რომ საბჭოთა კავშირმა ჩვენი გასტრონომია შთანთქა:
„ქართული კულინარია ბევრად მდიდარი იყო. ივანე ჯავახიშვილს აქვს ფანტასტიკური ნაშრომები, მხოლოდ ბარბარე ჯორჯაძე რად ღირს - ქალი მე-19 საუკუნეში აკეთებდა ნაყინს, წარმოგიდგენიათ? ყინულს აყრიდა მარილს, შიგნით დებდა სანაყინე მასით სავსე ჭურჭელს რომელიც იყინებოდა რამდენიმე წუთში და საბოლოოდ ნაყინი მზადდებოდა.
კომუნიზმმა დაგვაკარგვინა ძალიან კარგი კერძები და ჩარჩოებში მოგვაქცია. პოსტსაბჭოთა ქვეყნები დიდი გამოწვევის წინაშე დავდექით არაერთი კუთხით, მათ შორის გასტრონომიის თვალსაზრისითაც. ზოგიერთმა ქვეყანამ უკეთ უპასუხა ამ გამოწვევებს, ზოგიერთმა - ნაკლებად,“ - აღნიშნა მიშა ავსაჯანიშვილმა.
ასევე, „მასტერშეფის“ გამარჯვებული სერგო ოვჩარენკო ჩვენთან ინტერვიუში ამბობდა, რომ საბჭოთა სამზარეულომ ქართულ სამზარეულოზე ძალიან დიდი ლაქა დატოვა:
„არ ვამბობ, რომ ყველა საბჭოთა კერძი ცუდია, მაგრამ მომზადების ტექნიკა უნდა შევცვალოთ ხოლმე. ერთი და იმავე ინგრედიენტებით და სხვადასხვა ტექნიკით უამრავი ვარიაციის კერძის შექმნა შეიძლება,“ - გვითხრა სერგო ოვჩარენკომ.
დღეს გაცილებით მარტივია ექსპერიმენტების ჩატარება, სიახლეების გაგება, აღმოჩენების გაკეთება. წარსულში დარჩა ის დრო, როდესაც ერთ რეცეპტს მთელი სამეზობლო ინიშნავდა და რეცეპტიდან გადახვევა დანაშაულის ტოლფასი იყო. ახლა სიახლეებისა და გამოწვევების დროა, სხვა ქვეყნების სამზარეულოების გაცნობის, ახალი ტექნიკების ათვისების დრო.
გარდა იმისა, რომ საქართველოში გვაქვს კულინარიის აკადემია და სხვადასხვა კოლეჯის მიერ შემოთავაზებული კულინარიული პროგრამები, არაერთი ქართველი ახალგაზრდა ახერხებს საზღვარგარეთ სასწავლებლად წასვლას. მათი დიდი ნაწილი საქართველოში ბრუნდება და მიღებული ცოდნით, ათვისებული ტექნიკებით, ცდილობს ქართული გასტრონომიის განვითარებას.
სწორედ ამ თემის შესახებ სულ ახლახან დაწერა „მასტერშეფის“ გამარჯვებულმა ნუცა სურგულაძემ:
„16 წლისამ სწავლა გავაგრძელე ევროპაში, შემდეგ სტაჟირება და მუშაობა. დავბრუნდი საქართველოში ამ ცოდნით და ფრანგი შეფით, რომ ევროპული სტანდარტებით ვაკეთოთ ჩვენი საქმე, ვინაიდან საქართველოს მომავალი არის მხოლოდ განვითარება, აყვავება და გაერთიანება. შინ ევროპისკენ!“ - წერს ნუცა.
ქართული გასტრონომია წლიდან წლამდე ვითარდება და ნელ-ნელა ევროპული ქვეყნების გვერდით დგება საერთაშორისო კონკურსებსა თუ გამოფენებზე. ამის ნათელი მაგალითია ის, რომ 3 წლის წინ საქართველო პირველად წარსდგა ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ კულინარიულ ჩემპიონატზე - „ბოკუს დ’ორი“.
აქვე არ დაგვავიწყდეს არჩილ ზამბახიძის სიტყვები, რომ ქართული კულინარიის განვითარებისთვის აუცილებელია მოხდეს ქართული გასტრო-რევულუცია:
„რატომ ვერავინ ხვდება, რომ გარდატეხაა საჭირო. არსებულის შეცვლა კი არა, ახლის შექმნაა აუცილებელი. ანუ, ფხალი კი არ უნდა ავიღოთ და მუსად ვაქციოთ, არამედ ახალი ქართული სამზარეულოა შესაქმნელი. აი, გასულ საუკუნეში, ფრანგულ გასტრონომიაში რომ რევოლუცია მოხდა (Nouvelle Cuisine) და სრულიად ახალი სამზარეულო შეიქმნა, აი ეგ გვჭირდება ჩვენც.შ ე ც ვ ლ ა - არა, ა ხ ა ლ ი გვჭირდება. ახალი სამზარეულო, ახალი სახელები, ახალი რეცეპტები. აი, თავის დროზე ფხალიც ხომ შეიქმნა, მჭადიც, ხაჭაპურიც, ჰოდა დღეს რატომ არ იქმნება ახალი? იმიტომ რომ გვეზარება, არსებულს ვათამაშებთ სულ. ჰოდა გაცვდა, მობეზრდა ხალხს, აღარ უკვირს ეს ჟელეები, მუსები, ქაფები და სფეროები.უცხო და ახალი გემო გვინდა, ქართული გასტრო-რევოლუცია,“ - წერდა არჩილ ზამბახიძე.
სტატიის სათაური პირობითია, არ ვაპირებთ ევროპული კერძების ჩამოთვლას. თუ მაინც და მაინც, მარტივი გენიალობა - ბერძნული სალათა გადაწონის იმ ერთ „შუბას“. ხოლო მთელ რუსულ კულინარიას, რომელიც რთული გასაგებია, საერთოდ გააჩნიათ თუ არა (ბორში კი მიაკუთვნეს უკვე უკრაინას, სხვა კერძებიც გადაიხედება ალბათ), მხოლოდ ჩვენი ფხალეულიც კი ჩაიდებს ჯიბეში. ჩვენ და ევროპა კიდევ რამ გაგვყო! ახლა რომ ვეგანური სამზარეულოს ბუმია, მთელი ჩვენი სამარხვო მენიუ ვეგანური სამზარეულოს ნიმუში გამოდის (დაილოცოს მხალი და მჭადი)!
ახლა დასკვნა: ძლივს გამოვედით (თუ ჯერ კიდევ გამოვდივართ) საბჭოთა სამზარეულოს მარწუხებიდან, რომელიც თან ყველას სამზარეულო იყო, თან არავისი. ჩვენ გვაქვს ჩვენი მდიდრული გასტროკულტურა, მიშა ავსაჯანიშვილის თქმის არ იყოს, ბარბარე ჯორჯაძე მე-19 საუკუნეში აკეთებდა ნაყინს, ჰოდა, დიდი ბოდიში, თუ აღარ გვინდა საზღვრებში დაბრუნება. რაც ვჭამეთ „შუბა“, გვეყო.